İLERLEME FİKRİNİN TARİHİ

Robert Nisbet bu kitapta, en basit ifadeyle insanlığın geçmişte ilerlediğini, şimdi ilerlemekte olduğunu ve yakın gelecekte de ilerlemeye devam edeceğini savunan ilerleme fikrinin tarihini genel hatlarıyla çizmeye çalışıyor. Sanılanın aksine ilerleme fikrinin aydınlanma ile birlikte doğan, salt modern bir fikir olmadığını, aksine köklerinin Antik Yunan ve Roma’ya kadar uzandığını iddia ederek kitap boyunca bu köklerin izini sürüyor. Pek çok bilim adamı, filozof, tarihçi ve devlet adamının bir şekilde ilerleme fikrinden bahsettiğini söyleyen Nisbet, bununla bağlantılı olarak Protagoras, Platon, Aristoteles, Lucretius, Seneca, Aziz Augustine, Jean Bodin, Isaac Newton, Robert Boyle, Joseph Priestley, Comte, Hegel, Darwin, Marx ve Herbert Spencer’ı; Amerika’da, Cotton Mather ve Jonathan Edwards ile başlayan ve Jefferson, John Adams ve Franklin’le devam edip Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Kurucu Babaların izinden giden neredeyse tüm büyük düşünür ve devlet adamlarını içeren bir silsileyi bizlere hatırlatıyor.

Zamansal olarak son iki bin beş yüz yılı ele alan bu kitapta Nisbet, kendi deyimiyle, alanın sınırları dahilinde büyük şahsiyetleri, metinleri, varsayımları, entelektüel iklimleri ve ilerleme fikrinin felsefi ve ideolojik kullanımlarını belirlemeye ve bunları uygun bir perspektife oturtmaya çalışıyor.